Thông tin về tình hình xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc

Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới. Mỗi năm quốc gia này chi khoảng 4 tỷ USD để nhập khẩu sầu riêng. Theo dữ liệu Hải quan Trung Quốc, quốc gia này nhập khẩu 821.500 tấn sầu riêng tươi vào năm 2021, tăng 4 lần so với năm 2017.

Đối với Việt Nam, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng tươi nhiều nhất, nhưng chủ yếu là xuất tiểu ngạch. Để thúc đẩy việc phát triển việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, ngày 11/7/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã ký Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc (Nghị định thư). Nghị định thư này kéo dài trong 3 năm. Điều này là một tín hiệu tốt cho việc mở cửa thị trường. Trái sầu riêng Việt Nam sẽ được xuất chính ngạch. Dự kiến sầu riêng sớm trở thành mặt hàng xuất khẩu tỷ USD.

Để xúc tiến thực hiện Nghị định thư nói trên, các nhà vườn ở Việt Nam chủ động đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc và đăng ký vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng với Bộ NN&PTNT. Văn phòng Thông báo và điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động thực vật Việt Nam (SPS Việt Nam) cho biết, sau 2 lần kiểm tra trực tuyến vườn trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng của Việt Nam, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã phê duyệt cho 246 mã số vùng trồng và 97 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc. Việc được cấp thêm mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, sầu riêng Việt Nam sẽ mở rộng con đường xuất khẩu sang Trung Quốc.

1. Quy định về đăng ký

a. Quy định theo Nghị định thư ngày 11/7/2020

Tất cả các vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc, phải được đăng ký với Bộ NN&PTNT và Tổng cục hải quan Trung Quốc phê duyệt. Thông tin đăng ký phải bao gồm tên, địa chỉ và mã số. Việc đăng ký này nhằm mục đích truy xuất nguồn gốc khi phát hiện có sản phẩm không tuân thủ các yêu cầu của Nghị định thư.

b. Quy định theo pháp luật Việt Nam

Việc đăng ký mã số vùng trồng sẽ thực hiện theo quy định tại Quyết định số 2481/QĐ-BVTV-KN ngày 30/11/2020. Để được cấp mã số vùng trồng, cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Yêu cầu chung: Vùng trồng sử dụng thống nhất một quy trình quản lý sinh vật gây hại. Vùng trồng phải được kiểm tra và cấp mã số lần đầu trước vụ thu hoạch. Nội dung kiểm tra tùy thuộc vào từng cây trồng và yêu cầu kiểm dịch thực vật của nước nhập khẩu. Trước mỗi vụ thu hoạch, các mã số vùng trồng cần đăng ký lại. Nếu không đăng ký lại thì mã số sẽ bị thu hồi…
• Yêu cầu về diện tích;
• Yêu cầu về sinh vật gây hại và biện pháp quản lý;
• Yêu cầu về sử dụng thuốc BVTV: Vùng trồng chỉ được sử dụng các loại thuốc có trong danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam và đảm bảo không sử dụng các hoạt chất cấm theo yêu cầu của nước nhập khẩu…
• Yêu cầu về ghi chép thông tin: Có nhật ký canh tác ghi chép chi tiết các hoạt động tác động lên cây trồng trong vụ canh tác…
• Yêu cầu về điều kiện canh tác: Nhật ký canh tác có thể lập chung cho cả vùng trồng. Hoặc lập riêng cho từng hộ sản xuất tham gia trong vùng trồng;
• Yêu cầu khác.

Theo quyết định số 2481/QĐ-BVTV-KN ngày 30/11/2020, điều 64 Luật Trồng trọt, quy trình xin cấp mã số vùng trồng sầu riêng ở Việt Nam như sau:

Bước 1: Gửi yêu cầu cấp mã số vùng trồng lên Cục Bảo vệ thực vật

Tổ chức/cá nhân gửi tờ khai kỹ thuật đề nghị cấp mã số vùng trồng và các thông tin cần thiết về Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) hoặc Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh.

Bước 2: Đánh giá vùng trồng

• Cục BVTV xem xét, rà soát các tài liệu do cơ sở nộp. Nếu tài liệu được đáp ứng, Cục BVTV sẽ kiểm tra, khảo sát vùng trồng nông sản xin cấp mã số.
• Trường hợp cần thiết theo yêu cầu của nước nhập khẩu, cán bộ của Cơ quan BVTV của Trung Quốc có thể đi theo để cùng đánh giá.
• Cán bộ kỹ thuật xuống kiểm tra thực địa, với một số yêu cầu cơ bản như: Vùng trồng phải theo hướng VietGAP (không bắt buộc có giấy chứng nhận VietGAP), nhất là đảm bảo vệ sinh đồng ruộng; sử dụng thuốc BVTV, quản lí dịch bệnh…

Đối với những vùng đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm thì không kiểm tra thực tế. Trường hợp vùng trồng chưa đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn, Cục BVTV sẽ chỉ đạo các biện pháp khắc phục. Tổ chức/cá nhân có thể tiếp tục đăng ký sau khi đã hoàn thiện các yêu cầu còn thiếu.

Bước 3: Phê duyệt, cấp mã số vùng trồng

• Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị cấp mã số từ đơn vị kiểm tra, Cục BVTV sẽ tiến hành thẩm định và cấp mã số cho vùng trồng đạt yêu cầu. Đồng thời gửi thông tin chi tiết mã số đã cấp cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC).
• Sau khi được nước nhập khẩu phê duyệt, Cục BVTV sẽ thông báo và gửi mã số cho Chi cục BVTV hoặc Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh để chủ động quản lý và giám sát vùng trồng đã được cấp mã số.
• Chi cục BVTV hoặc Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh gửi thông báo bằng văn bản cho tổ chức/cá nhân đề nghị cấp mã số về mã số đã được cấp.

2. Quy định về đóng gói và chế biến

Bộ NN&PTNT hoặc cán bộ được ủy quyền sẽ giám sát quy trình chế biến và đóng gói sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc. Cơ sở đóng gói sầu riêng phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Cơ sở đóng gói có đất nền cứng, sạch, hợp vệ sinh, có khu chứa nguyên liệu và kho thành phẩm;
• Các khu chế biến, xử lý, bảo quản và khu chức năng phải riêng biệt, được bố trí hợp lý và tách biệt với khu vực sinh hoạt.
• Trong quá trình đóng gói, phải lựa chọn, phân loại và làm sạch vỏ quả để loại bỏ quả bị bệnh, thối hỏng hoặc biến dạng, lá, thân, tàn dư thực vật và đất. Chải hoặc làm sạch bề mặt quả bằng súng áp suất cao hoặc biện pháp hiệu quả khác để loại bỏ trứng, bào tử nấm. Nếu cần thiết, có thể lau bề mặt quả bằng vải bông mềm và sạch, đặc biệt là phần cuống quả và các bộ phận khác.
• Vật liệu đóng gói sầu riêng phải sạch, vệ sinh, chưa qua sử dụng và tuân thủ các yêu cầu về vệ sinh và sức khỏe cây trồng của Trung Quốc. Vật liệu đóng gói bằng gỗ phải tuân thủ Tiêu chuẩn quốc tế số 15 về các biện pháp kiểm dịch thực vật.
• Ngay sau khi đóng gói, sầu riêng phải được bảo quản trong kho chứa, có cùng điều kiện kiểm dịch thực vật, tách biệt với những loại quả khác để ngăn ngừa lây nhiễm dịch hại. Trên mỗi hộp phải dán nhãn bằng tiếng Anh. Bao gồm tên quả cây, nước xuất khẩu, nơi sản xuất, tên hoặc mã số vùng trồng, tên hoặc mã số cơ sở đóng gói… Đồng thời trên mỗi hộp và palet phải ghi dòng chữ “Exported to the People’s Republic of China”.
• Trước khi xếp hàng, phải kiểm tra độ sạch của công-ten-nơ chứa sầu riêng. Công-ten-nơ phải được niêm phong hải quan và đảm bảo niêm phong còn nguyên vẹn khi đến cảng nhập khẩu của Trung Quốc.
• Cơ sở đóng gói phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc. Bao gồm thông tin ngày chế biến, đóng gói, tên hoặc mã số vùng trồng, ngày xuất khẩu, khối lượng xuất khẩu, nước nhập khẩu, số công-ten-nơ và các thông tin khác.

3. Quy định về kiểm tra và kiểm dịch trước khi xuất khẩu

• Trong 02 năm đầu tiên, cán bộ của Bộ NN&PTNT phải tiến hành kiểm tra kiểm dịch thực vật, lấy mẫu 2%. Trong 02 năm, nếu không phát hiện vi phạm về kiểm dịch thực vật thì tỷ lệ lấy mẫu sẽ giảm xuống 1%. Trường hợp phát hiện thấy đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống, lá hoặc đất thì toàn bộ lô hàng không được xuất khẩu sang Trung Quốc.
• Sau khi hoàn tất công tác kiểm dịch, Bộ NN&PTNT sẽ cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật cho lô hàng đã được kiểm tra.

4. Quy định về kiểm dịch tại cửa nhập khẩu

Khi sầu riêng tới cửa khẩu Trung Quốc, Hải quan Trung Quốc sẽ kiểm tra giấy tờ, hồ sơ liên quan và hoàn tất quá trình kiểm tra kiểm dịch. Những lô hàng từ các vùng trồng hoặc cơ sở đóng gói không đăng ký sẽ không được nhập khẩu vào Trung Quốc.

Trường hợp phát hiện đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống theo quy định hoặc đối tượng kiểm dịch thực vật mới được ghi nhận tại Việt Nam, hoặc phát hiện lẫn đất, lá thì lô hàng sẽ bị từ chối nhập khẩu, tiêu hủy hoặc áp dụng biện pháp xử lý kiểm dịch thực vật. Khi phát hiện lô hàng không phù hợp với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của Trung Quốc, lô hàng sẽ bị từ chối nhập khẩu hoặc tiêu hủy.

Trên đây là bài viết cung cấp thông tin về viêc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. Quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ Finch Law để được tư vấn chi tiết.

Thông tin liên hệ:

Văn phòng: Lầu 5 Tòa Nhà Fimexco, 231-233 Lê Thánh Tôn, P. Bến Thành, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Tel: 088 969 8877

Email: info@finchlaw.com.vn

Website: www.finchlaw.com.vn – www.dangkyfda.vn